خرما مضافتی چیست و چه مزایا و ویژگی هایی دارد؟ + جدول ارزش غذایی

خرمای مضافتی، همان اولین تصویری است که با شنیدن نام خرما، به ذهن شما می‌آید. خرما، از نظر شکل ظاهری، رنگ و محل کشت دارای انواع مختلف است. در این بخش، به طور اختصاصی راجع به خرمای مضافتی، خاستگاه و ویژگی‌های آن اطلاعات بیشتری ارائه می‌کنیم.

در ایران عزیزمان، استان کرمان و شهرستان بم را می‌توان به عنوان خاستگاه خرمای مضافتی معرفی نمود. خیلی از مردم خرمای مضافتی را با نام کامل‌تر خرمای مضافتی بم می‌شناسند.

در کل دنیا، انواع خرما وجود دارد. با این حال، خرماهای تولیدی ایران، به کشورهای زیادی صادر می‌شود. بخواهیم به صورت جزئی‌تر پیگیر صادرات خرما شویم، به این نکته می‌رسیم که خرمای مضافتی سهم زیادی در صادرات دارد و مورد توجه خیلی از کشورها است.

علاوه بر این موارد، بین مردم ایران هم خرمای مضافتی به عنوان پر مصرف‌ترین خرما شناخته می‌شود. در واقع، طعم خرمای مضافتی، مورد پسند ذائقه‌های مختلف مردم در همه جای دنیا قرار گرفته است. خرمای کیمیا، خرما سیاه، رطب مضافتی و خرمای بم نام‌های دیگری است که به خرمای مضافتی نسبت داده می‌شود.

جدول ارزش غذایی خرما مضافتی

خرمای مضافتی با وجود اینکه یک میوه کوچک و کم حجم است، ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. در جدول زیر، ارزش غذایی موجود در هر صد گرم خرمای مضافتی ارائه شد. مقدار مناسبی از هر گروه غذایی که مورد نیاز بدن است، در خرما یافت می‌شود.

همین‌که بدن شما نیاز به یک غذای شیرین دارد، خرما را انتخاب می‌کنید، نشان از قند موجود در آن دارد. وقتی‌که خیلی خسته هستید و حس می‌کنید انرژی بدنتان تحلیل رفته است، پیشنهاد خوردن یک خرمای مضافتی می‌تواند، تمام انرژی‌های ازدست‌رفته را به شما برگرداند. دلیل آن هم وجود میزان قابل توجهی از انرژی در خرمای مضافتی است. زمانی که عجله دارید و گرسنه هم هستید، انتخاب یک یا چند خرمای مضافتی حداقل تا زمانی که یک وعده غذای کامل میل نمایید، شما را سیر نگه می‌دارد. این ویژگی بسیار مهم خرمای مضافتی تنها به دلیل وجود پروتئین، کربوهیدرات، قند، کالری و دیگر مواد مورد نیاز بدن در آن است.

طبع خرما مضافتی

خرمای مضافتی، گرم و شیرین است. شاید اگر بگوییم خرمای مضافتی، این گرما و شیرینی دل‌چسبش را از خاستگاه خود به ارث برده است. به همین خاطر است که لذت خوردن خرمای مضافتی برای کسانی که سردمزاج هستند، بیشتر است. در واقع این‌طور می‌توان گفت که مصرف خرمای مضافتی برای افرادی که طبیعت بدنی آن‌ها سرد است، به عنوان یک دارو عمل می‌کند. حتی گنجاندن منظم خرمای مضافتی در برنامه غذایی، منجر به ایجاد تعادل مزاج و تزریق حال خوب در بدن این افراد خواهد شد.

برخی افراد به دلایل مختلف در هضم غذا و دستگاه گوارش خود مشکل دارند. استفاده از خرمای مضافتی، می‌تواند به عنوان یک منبع تغذیه مفید و راه حل درمانی طبیعی معرفی شود.

افرادی که به طور معمول، در گروه گرم مزاج‌ها قرار می‌گیرند، ممکن است آن حس خوب مورد نظر را در هنگام مصرف خرمای مضافتی دریافت نکنند. دلیل این موضوع هم به تشدید گرمای ایجاد شده در بدنشان به واسطه خرما بر می‌گردد؛ بنابراین، توصیه می‌شود، مصرف خرما برای کسانی که طبیعت بدنی گرم دارند، در حدی باشد که تعادل بدن حفظ شود.

ویژگی‌های خرما مضافتی

خرمای مضافتی، میوه‌ای بیضی شکل با بافتی نرم است که اندازه‌ای بین 3 تا 4 سانتی‌متر دارد. معمولاً خرمای مضافتی را به رنگ سیاه براق می‌شناسند؛ اما گفته می‌شود، رنگی بین قهوه‌ای تیره و متمایل به سیاه هم دارد. پوست خرمای مضافتی به گونه‌ای است که راحت از گوشت آن جدا می‌شود. خرمای مضافتی به این جهت که شیره زیادی دارد، حدود 15 تا 35 درصد از حجم آن شامل رطوبتش می‌شود. به همین خاطر است که خرمای مضافتی در دسته خرماهای خشک قرار ندارد. با توجه به این که خرمای مضافتی در مرحله رطب برداشت می‌شود، به آن رطب مضافتی هم می‌گویند.

خواص خرما مضافتی

با توجه به توضیحاتی که در مورد ارزش غذایی خرمای مضافتی ارائه شد، این‌طور نتیجه می‌گیریم که خرمای مضافتی را می‌توان برای بهبود بسیاری از مشکلات مصرف کرد. فهرست زیر شامل فواید مصرف خرمای مضافتی می‌شود.

• موجب تقویت استخوان‌ها می‌شود.

مصرف خرما به دلیل وجود کلسیم و فسفر در ترکیباتش، می‌تواند به سلامت و افزایش استحکام استخوان‌ها کمک کند.

• می‌تواند جایگزین قند باشد.می‌تواند جایگزین قند باشد.

مصرف قند برای همه افراد و ویژه برای بیماران مبتلا به دیابت ضرر دارد. استفاده از خرمای مضافتی، علاوه بر اینکه خواص بسیار زیادی دارد، می‌تواند جایگزین کاملاً مناسبی برای قند هم باشد. حتی برای بیماران دیابتی هم نقش درمانی خواهد داشت.

• انرژی بدن را بالا می‌برد.

مقدار کربوهیدرات، کالری و انرژی موجود در خرمای مضافتی، سند معتبری برای تقویت انرژی بدن است. کوهنوردان، ورزشکاران، کارمندان، دانش آموزان و خیلی از افراد در موقعیت‌های مختلف از خرمای مضافتی برای تزریق انرژی به بدن خود بهره می‌برند. در این صورت به راحتی می‌توانند به ادامه فعالیت خود بپردازند.

• سلامتی قلب و عروق را افزایش می‌دهد.

مواد مغذی موجود در خرمای مضافتی برای تقویت قلب و سلامتی آن مفید است.

• دشمن اضطراب و استرس است.

اینکه بدانیم خرمای مضافتی دارای پتاسیم است، به تنهایی برای افزایش آرامش و تقویت سلول‌های عصبی کافی است. ضمن اینکه وجود انرژی، قند، فسفر و بسیاری از منابع غذایی مفید دیگر در خرمای مضافتی، به کاهش استرس و افزایش تمرکز ذهنی کمک می‌کند.

• فشار خون را کنترل می‌کند.

بسیاری از مواد معدنی مورد نیاز برای کنترل و تنظیم فشار خون، مثل پتاسیم و سدیم در خرمای مضافتی وجود دارد. از همین رو، مصرف خرمای مضافتی را می‌توان برای تنظیم و به تعادل رسیدن فشار خون، در برنامه غذایی روزانه قرار داد.

• از خطر ابتلا به سرطان جلوگیری می‌کند.

ترکیبات معرفی شده در خرمای مضافتی، نشان می‌دهد که مصرف آن جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان مفید است.

• یک درمان طبیعی برای کم خونی است.

وجود آهن در خرمای مضافتی، می‌تواند یک درمان مناسب برای افراد مبتلا به کم خونی باشد.

• یبوست را از بین می‌برد.

یبوست، عارضه‌ای است که علت آن، کمبود برخی مواد معدنی و غذایی مفید در بدن است. استفاده از خرمای مضافتی از این جهت که این کمبودها را جبران می‌کند، برای درمان یبوست مفید است.

• سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

سیستم ایمنی بدن در شرایط مختلف به موادی نیاز دارد که سلامت آن حفظ شود. خرمای مضافتی به‌تنهایی دارای ارزش غذایی بسیار بالا جهت تقویت سیستم ایمنی بدن است. به همین خاطر مصرف آن در روزهایی که بدن، دچار ضعف در سیستم ایمنی می‌شود، توصیه مفیدی است.

• تغذیه بسیار مفیدی برای کودکان است.

می‌توان گفت بیشتر کودکان و نوجوانان در مصرف غذاهای مفید و به موقع روزانه خود سهل انگاری می‌کنند. جهت جبران این موضوع و رساندن تمام مواد غذایی مفید به بدن آن‌ها، می‌توان از خرمای مضافتی به‌عنوان یک وعده غذایی مکمل بهره برد.

انواع مختلف خرما مضافتی

استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان را می‌توان به عنوان دو استان تولید کننده خرمای مضافتی دانست. با توجه به اینکه کدام شهر یا روستا، در تولید و عرضه خرمای مضافتی فعالیت دارد، خرمای مضافتی را با نام همان منطقه معرفی می‌نمایند. در ادامه، انواع خرمای مضافتی فهرست شده است.

• خرما مضافتی سروان

خرمای مضافتی تولید شده در شهر سروان استان سیستان و بلوچستان، با نام خرمای مضافتی سروان عرضه می‌شود.

• خرما مضافتی سیب سوران

سیب و سوران یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان و منطقه خرماخیز دیگر ایران عزیز است. خرمای مضافتی سیب سوران، به خرماهای مضافتی که خاستگاه آن‌ها این شهر گرم جنوبی است، اشاره دارد.

• خرما مضافتی ایرانشهر

سیستان و بلوچستان شهر دیگری به نام ایرانشهر هم دارد. درآمد برخی از مردم این شهر به کشت و تولید خرما وابسته است. خرمای مضافتی ایرانشهر، حاصل تلاش زحمتکشان این شهر است.

• خرما مضافتی ریگان

خرمای مضافتی ریگان، نامی است که به خرماهای مضافتی تولید شده در شهر ریگان استان کرمان داده می‌شود.

• خرما مضافتی جیرفت

جیرفت از شهرهای استان کرمان است. خرمای مضافتی جیرفت، حاصل تلاش مردم خونگرمی است که در کشت، تولید و برداشت خرمای مضافتی فعالیت دارند.

• خرما مضافتی نرماشیر

نرماشیر هم یکی از شهرهای استان کرمان است که در تولید و عرضه خرمای مضافتی فعالیت خوبی دارد. خرما مضافتی نرماشیر، نام خرمای همین منطقه است.

روش تشخیص خرما مضافتی با کیفیت

هر ماده غذایی مفید تا زمانی خاصیت خوبش را دارد که هیچ صدمه‌ای به کیفیت مطلوب آن وارد نشود. انتخاب خرمای مضافتی با کیفیت هم شامل این موضوع مهم می‌شود؛ بنابراین برای اینکه تشخیص دهید یک خرمای مضافتی، کیفیت مطلوبی دارد، توصیه می‌شود، از روش‌های زیر، استفاده نمایید.

• در درجه اول به شکل ظاهری خرمای مضافتی توجه کنید. در صورتی که شکل و اندازه طبیعی دارد، می‌توانید به کیفیت خوب آن امیدوار باشید. دقت کنید که خرماهای له شده، با بوی نامطبوع و بافت نامناسب را انتخاب نکنید.
• از آنجایی که خرمای مضافتی در دسته میوه‌های مرطوب قرار می‌گیرد، به رطوبت و شیره خرمای مضافتی دقت نمایید. خرمای مضافتی که شیره بیشتری دارد و رطوبت خودش را از دست نداده است، می‌تواند خرمای با کیفیتی باشد.
• رنگ خرمای مضافتی، مورد مهم دیگر است که می‌توانید جهت سنجش کیفیت آن مورد توجه قرار دهید.
• موقعیت مکانی و شرایط توزیع خرمای مضافتی هم را در نظر بگیرید. در جای تمیز و به دور از هر گونه آلودگی باشد.

بنابراین با توجه به همه مواردی که بیان شد، می‌توانید اقدام به تهیه خرمای مضافتی با کیفیت نمایید و از طعم خوب آن لذت ببرید.

روش نگهداری خرما مضافتی

خرمای مضافتی هم مثل همه مواد غذایی دیگر، روش نگهداری مخصوص به خودش را دارد. نکاتی که در ادامه این بخش معرفی می‌شود، می‌تواند جهت نگهداری بهتر خرمای مضافتی مفید واقع شود.

• مهم‌ترین نکته‌ای که در نگهداری خرما مضافتی باید در نظر گرفته شود، دمای محیط است. با توجه به اینکه شیره خرمای مضافتی زیاد است، باید در دمایی بین -5 تا +5 درجه سانتی‌گراد یا در یخچال نگهداری شود. برای مصرف خانگی خرمای مضافتی، آن‌ها را در ظروف دردار قرار دهید تا تازگی و رطوبت آن حفظ شود.
• لازم است محیط نگهداری خرمای مضافتی، خشک باشد. توصیه می‌شود از قرار دادن خرمای مضافتی در محیط مرطوب خودداری نمایید. چون شرایط برای جذب آلودگی‌ها مساعد خواهد شد.
• درصورتی که خرمای مضافتی تهیه شده، دارای قسمت‌های خراب و له‌شده است، سعی کنید خرماهای سالم را از بقیه جدا نمایید. در غیر این صورت، ممکن است تمام خرماهای سالم را هم از دست دهید.
• برای حفظ طعم و مزه خرمای مضافتی، آن‌ها را به دور از خوراکی‌های بودار دیگر قرار دهید.

جمع بندی خرمای مضافتی، میوه بیضی شکل 3 تا 4 سانتی‌متری با پوستی نازک، براق و سیاه‌رنگ است. شیره زیادی دارد و در دسته میوه‌های مرطوب و آبدار قرار می‌گیرد. خاستگاه اصلی خرمای مضافتی، شهر بم از استان کرمان است. خرمای مضافتی طبع گرم دارد. از فواید مهم خرمای مضافتی می‌توان به تقویت قلب، سلامت استخوان، درمان کم‌خونی، افزایش انرژی و تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش استرس و جلوگیری از ابتلا به سرطان اشاره کرد.