خواص خرما آلویی و بهترین زمان خرید آن

یکی از انواع خرما، خرما آلویی است که آن را با نام خرمای جم هم می‌شناسند. از این جهت که خاستگاه اولیه کشت این خرما، در استان بوشهر و شهرستان جم است. ارزش غذایی این خرما به دلیل وجود مواد مهمی مثل پتاسیم، کلسیم، منگنز، منیزیم، فسفر، کربوهیدرات، فیبر، آهن، قند طبیعی و انواع ویتامین بالا است. به همین خاطر علاوه بر طعم شیرین و لذیذی که دارد، به عنوان یک منبع غذایی با خاصیت درمانی هم استفاده می‌شود. در بسیاری از مناطقی که این خرما کشت می‌شود، به نام‌های دیگری مثل خرمای خاصویی و خرمای خاصه هم معروف است.

خرما آلویی چیست؟

خرمای آلویی از نظر شکل ظاهری، کوچک و شبیه شیرینی بامیه است. وقتی که به طور کامل رسیده می‌شود، به رنگ قهوه‌ای روشن در می‌آید. علاوه بر این، پوست این خرما کاملاً چسبیده به گوشتش است. در گروه خرماهای ریز و از نوع مرطوب قرار می‌گیرد. از نظر اندازه، سه عدد خرمای آلویی با یک عدد از خرماهای دیگر برابری می‌کند.

انواع خرما آلویی

خرما آلویی را با توجه به میزان شهدی که دارد به دو نوع شهد دار و نیمه خشک یا نیمه شهد دار تقسیم می‌کنند. در صورتی که در تهیه یک خوراکی، وجود یک شیرین کننده مثل قند یا شکر لازم است، شهد خرمای آلویی می‌تواند به عنوان جایگزین طبیعی و بدون ضرر مورد استفاده قرار گیرد. هر غذا یا نوشیدنی که با شهد خرما تهیه شود، برای بیماران مبتلا به دیابت هم قابل مصرف است.

مناطق کشت خرما آلویی

علاوه بر بوشهر، این خرما در مناطق دیگری مثل شهرهای فراش بند، فیروزآباد، کنگان و عسلویه هم کشت می‌شود. این شهرها در دامنه رشته کوه زاگرس و آب‌وهوای آن‌ها مناسب کشت خرمای آلویی است. استان‌های خوزستان، هرمزگان و فارس هم مناطقی برای کشت خرمای آلویی هستند.

خواص خرما آلویی

این خرما منبعی سرشار از مواد مغذی و مورد نیاز بدن برای سلامتی است. مصرف آن علاوه بر ارزش غذایی بالایی که دارد، از جنبه درمانی هم مفید است. به همین دلیل در فهرست زیر، فواید مصرف خرما آلویی ارائه می‌شود.

• مواد معدنی مهمی مثل کلسیم، منیزیم، منگنز و سلنیوم در این خرما وجود دارد. به همین دلیل مصرف آن می‌تواند برای افزایش استقامت استخوان‌ها مفید باشد. ضمن اینکه برای بهبود وضعیت بیماران مبتلا به پوکی استخوان و جلوگیری از پیشرفت این بیماری اثربخش است.
• تنظیم فشار خون، مراقبت از سلامتی کلیه‌ها و پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه از خواص دیگر مصرف این خرما هستند؛ زیرا خرما آلویی دارای ماده مؤثر پتاسیم است.
• از خرما آلویی به دلیل وجود فیبر در آن، می‌توان برای تنظیم قند خون هم بهره برد.
• کاهش استرس و رسیدن به آرامش بعد از مصرف این خرما حاصل می‌شود.
• خرما آلویی ویتامین K دارد و از این جهت می‌تواند در انعقاد خون تا حدی مؤثر واقع شود.
• زیبایی پوست و جوان‌سازی آن، از دیگر خواص مصرف این خرما است. ترکیبات آنتی اکسیدانی به همراه ویتامین c موجود در این خرما، نقش خوبی در تغذیه پوست و ایجاد طراوت در آن دارد.
• بهبود عملکرد دستگاه گوارش از طریق فیبر موجود در حاصل خواهد شد.
• عملکرد قلب و رگ‌های قلبی با مصرف خرما آلویی بهبود می‌یابد. به این جهت که دارای پتاسیم و منیزیم است.

کاربردهای خرما آلویی

از آنجایی که شیرینی خرما آلویی کاملاً طبیعی است و همراه خودش شهد دارد، می‌توان از آن برای تهیه انواع شیرینی و دسر استفاده نمود. کیک خرما آلویی، آب نبات، بیسکوییت، کلوچه خرمایی، لواشک خرما آلویی، شربت، نان خرمایی و بسیاری از خوراکی‌های شیرین و خوشمزه دیگر نمونه‌هایی از کاربرد این خرما هستند. از همه این موارد می‌توان به عنوان میان وعده‌های مفید، انرژی بخش و سالم بهره‌مند شد.

نگهداری خرما الویی

شرایط نگهداری خرما آلویی به اندازه شهد آن وابستگی دارد. برای اینکه بتوان از خرمای آلویی به مدت طولانی نگهداری کرد تا قابل استفاده باشد، بهتر است در دمای کمتر از 5 درجه سانتی‌گراد، یخچال و سردخانه قرار داد. علاوه بر این، میزان رطوبت و نور محیط نگهداری خرما باید قابل قبول باشد و هیچ گونه آلودگی به آن وارد نشود.

بازار صادرات خرما آلویی

شرایط آب و هوایی مناطقی که قابلیت کشت این خرما دارند، خاص است. به همین جهت، تولید و عرضه این نوع خرما نسبت به تقاضای آن، در داخل ایران و برای صادرات کمتر است؛ بنابراین شرایط برای افزایش قیمت خرمای آلویی فراهم خواهد شد. برای صادرکنندگان هم ارزش افزوده صادرات این نوع خرما، افزایش می‌یابد. از آنجایی که مصرف خرما آلویی برای بیماران دیابتی مفید است، قابلیت صادرات به بازار اروپا را دارد.

بهترین زمان خرید خرما آلویی

معمولاً شهریور ماه، خرمای آلویی به طور کامل می‌رسد و به خرمای خوش مزه تبدیل می‌شود؛ بنابراین بهترین زمان برای تهیه خرمای تازه همان اواخر شهریور ماه است.

طبع خرما آلویی

خرما آلویی دارای طبع گرم است. حس خوبی که بعد از مصرفان دریافت می‌شود، برای سردمزاج‌ها بیشتر خواهد بود. چون در این صورت دمای بدنشان به تعادل می‌رسد. کسانی که گرم مزاج هستند، بهتر است در مصرف خرما زیاده روی نکنند؛ زیرا احتمال ایجاد برخی واکنش‌ها ناشی از افزایش حرارت بدن مثل التهاب، قرمزی پوست و جوش وجود دارد.

جمع بندی

در این مقاله از جواهر سیاه دانستیم یکی از خرماهای ریز و خوش مزه ایرانی، خرمای آلویی است. وقتی که کامل می‌رسد، به رنگ قهوه‌ای روشن دیده می‌شود. ظاهری شبیه شیرینی بامیه دارد. خرمای خاصویی و خرمای خاصه نام‌های دیگر خرمای آلویی هستند. از این خرما می‌توان برای تقویت استخوان، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، تنظیم قند و فشار خون، کاهش استرس و زیبایی پوست بهره برد. وجود عناصر مهمی چون کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم، پتاسیم، فیبر، ویتامین B، ویتامین K و آنتی اکسیدان در خرما، ارزش غذایی آن را بالا می‌برد. طبیعت گرم خرما آلویی برای افراد بلغمی و سردمزاج، نقش درمانی خواهد داشت.